Robert Biedroń, urodzony 13 kwietnia 1976 roku w Rymanowie, to wybitny polski polityk i samorządowiec, którego działalność koncentruje się na popularyzacji praw człowieka oraz obronie praw osób LGBTQ+. W swojej karierze Biedroń stał się znany jako ekspert w dziedzinie praw człowieka, a także jako publicysta poruszający istotne tematy społeczne.
Był inicjatorem oraz w latach 2001–2009 prezesem Kampanii Przeciw Homofobii, organizacji, która miała na celu walkę z dyskryminacją oraz promowanie równości. W 2011 roku rozpoczął swoją polityczną karierę jako poseł na Sejm VII kadencji, stając się pierwszym gejem publicznie deklarującym swoją orientację seksualną w polskim parlamencie.
Następnie, w latach 2014–2018, sprawował funkcję prezydenta Słupska, co przyczyniło się do jego renomy jako otwartego i postępowego lidera. Dodatkowo od 2016 roku jest członkiem grupy doradczej do spraw równouprawnienia płci oraz ochrony praw człowieka w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych.
W 2019 roku założył partię Wiosna, a w 2021 roku został jej prezesem. W tym samym roku stał się współprzewodniczącym Nowej Lewicy, która powstała w wyniku fuzji Wiosny oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jako polityk, Biedroń ma także doświadczenie w Parlamencie Europejskim, gdzie od 2019 roku pełnił rolę deputowanego w IX i X kadencji.
W Parlamencie Europejskim znajduje się na czołowej pozycji jako przewodniczący komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, co czyni go jedynym Polakiem na tym prestiżowym stanowisku w IX kadencji. Biedroń również starał się o najwyższy urząd w Polsce, kandydować na prezydenta RP w 2020 roku, biorąc udział w obu turach wyborów.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Robert Biedroń przyszedł na świat 13 kwietnia 1976 roku w Rymanowie, a swoje dzieciństwo spędził w Krośnie, gdzie był wychowywany przez rodziców Zdzisława (1954–2008) i Helenę. W rodzinie tej pojawiło się czworo dzieci — Robert ma dwóch młodszych braci oraz młodszą siostrę. Matka Roberta aktywnie uczestniczyła w działaniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, podczas gdy jego ojciec był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jego dzieciństwo naznaczone było przejawami przemocy domowej oraz zjawiskiem alkoholizmu, co wpłynęło na jego wczesne doświadczenia życiowe.
Początkowo jego rodzice zafundowali mu naukę w technikum hotelarskim w Ustrzykach Dolnych, którego program obejmował naukę trzech języków obcych: francuskiego, rosyjskiego i angielskiego. To tam rozwijał swoje zainteresowania związane z językami. W 1991 roku osiedlił się w Ustrzykach Dolnych, zamieszkując w internacie. W tym czasie zrozumiał swoją orientację seksualną oraz zetknął się z negatywnymi postawami wobec niej, co przyczyniło się do kryzysu psychicznego oraz myśli samobójczych.
W 1995 roku, podczas wizyty w Berlinie, poznał działalność organizacji LGBTQ, Manometer, co skłoniło go do zaangażowania się w walkę o prawa mniejszości seksualnych. Po ukończeniu technikum, kontynuował naukę na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, gdzie studiował politologię. W trakcie studiów działał aktywnie w olsztyńskiej grupie Stowarzyszenia Grup Lambda. W 1998 roku wstąpił do Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, a później, po zjednoczeniu partii, został działaczem Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W 2003 roku uzyskał tytuł magistra nauk politycznych.
Podjął również studia doktorskie na Wydziale Nauk Politycznych Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, które jednak zakończył przed czasem. Ukończył Szkołę Liderów Politycznych oraz Szkołę Praw Człowieka przy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. W Ustrzykach zdobył także uprawnienia przewodnika górskiego i odznacza się znajomością kilku języków, w tym angielskiego, francuskiego, rosyjskiego, włoskiego oraz esperanto.
Działalność społeczna i publicystyczna
W swojej karierze Robert Biedroń współpracował z wieloma organizacjami praw człowieka zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Po zakończeniu studiów spędził rok w Londynie, zaangażowany w działania organizacji OutRage!, poświęconej prawom osób LGBT. Jako aktywista robił wiele dla społeczności LGBTQ.
1 maja 2001 roku, wspólnie z Piotrem Ikonowiczem, uczestniczył w pierwszej paradzie równości w Polsce, stając się jednym z nielicznych polityków tu obecnych. W tydzień po tym wydarzeniu, 11 września 2001 roku, założył ogólnopolską organizację pozarządową Kampania Przeciw Homofobii (KPH), gdzie przez osiem lat piastował stanowisko prezesa. W lutym 2009 roku ogłosił swoją rezygnację, jednak pozostawał członkiem zarządu.
W 2007 roku opublikował popularnonaukową książkę Tęczowy elementarz, która zyskała kontrowersje po jego wniosku o wprowadzenie jej do kanonu lektur w szkołach średnich. Od 2009 roku był prezesem Instytutu Podkarpackiego, a także angażował się w różne międzynarodowe projekty jako konsultant.
Działalność polityczna do 2014
W 2002 roku Robert Biedroń starał się o mandat w Radzie Miasta Stołecznego Warszawy jako kandydat z listy SLD-UP, jednak nie zdobył go, uzyskując tylko 451 głosów. W 2005 roku odniósł porażkę w wyborach do Sejmu jako kandydat Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zdobywając 1686 głosów, co stanowiło zaledwie 0,22% głosów ważnych w okręgu.
Pomimo wcześniejszego planu startu w wyborach z ramienia SLD w 2011 roku, zrezygnował z tego powodu, że otrzymał mało atrakcyjne miejsce na liście wyborczej. Wkrótce ogłoszono, że otworzy listę Ruchu Palikota, co zaowocowało uzyskaniem mandatu w 2011 roku, czyniąc go tym samym pierwszym otwarcie homoseksualnym posłem w polskim parlamencie. W swojej pracy w Sejmie zasiadał w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych, a także uczestniczył w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy.
Prezydentura Słupska
Na początku września 2014 roku ogłosił swoją chęć kandydowania na prezydenta Słupska, po rezygnacji ówczesnego prezydenta, Macieja Kobylińskiego. W kampanii zarzucano mu brak związku z miastem, co on sam przypisywał jako atut, krytykując dotychczasowe rządy. Jako niezależny kandydat z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców uzyskał poparcie, deklarując przebudowę zadłużonego miasta oraz dążenie do zwiększenia inwestycji.
W I turze wyborów uzyskał 20,34% głosów, co pozwoliło mu przejść do II tury, gdzie ostatecznie pokonał Zbigniewa Konwińskiego, zdobywając 57,08% głosów. Po objęciu urzędu wprowadził politykę oszczędzania oraz znacząco obniżył dług miasta. W jego kadencji zrealizowano wiele projektów rewitalizacyjnych miejskich, takich jak budowa bulwarów nad Słupią oraz modernizacja zabytkowego rynku.
Jako prezydent miał również na celu ekologiczną politykę, zrezygnował z samochodu służbowego oraz obniżył pensje urzędników. Jednym z jego pomysłów była inicjatywa „Czerwona Kanapa”, mająca na celu kontakt z mieszkańcami. Po zakończeniu kadencji w 2018 roku, nie ubiegał się o reelekcję, wspierając swoją dotychczasową zastępczynię.
Wiosna
W czerwcu 2018 roku zainicjował stworzenie partii Koham Polskę. Wkrótce potem zapoczątkował cykl spotkań zatytułowanych „Burza Mózgów”, które miały przekazać wizję reform politycznych mieszkańców. Nowa partia, Wiosna, oficjalnie została zaprezentowana 3 lutego 2019 roku w Hali Torwar. Postulował m.in. ograniczenie wpływu Kościoła w polityce, desygnował ograniczenie prawa do aborcji i legalizację małżeństw jednopłciowych. Obiecywał również rozszerzenie programów socjalnych, takich jak 500+, oraz wprowadzenie bezpłatnego internetu.
W styczniu 2019 roku zapowiedział swoje zamiary związane z wyborami do Parlamentu Europejskiego, twierdząc, że jego głównym celem jest wsparcie dla partii, a nie przyjmowanie mandatu. Wiosna zdobyła w tych wyborach 6,15% głosów i wprowadziła trzech posłów, w tym Biedronia, zyskując popularność na arenie europejskiej.
Lewica
Wybory parlamentarne w 2019
Przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku partia Wiosna zawarła sojusz z Sojuszem Lewicy Demokratycznej i Lewicą Razem, co zaowocowało wystartowaniem pod nazwą SLD. W wyniku współpracy Wiosna dostarczyła 19 posłów i jedną senatorkę do Sejmu, stając się integralną częścią Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy. Po rozwiązaniu Wiosny w czerwcu 2021 roku, jej członkowie przystąpili do Nowej Lewicy.
Działalność w Parlamencie Europejskim
W Parlamencie Europejskim Robert Biedroń stał się członkiem w grupie Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów. Początkowo przewodniczył delegacji Wiosny, a następnie Nowej Lewicy. Jako jedyny Polak pełnił rolę przewodniczącego Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, gdzie był odpowiedzialny za kwestie genderowe. Zyskał uznanie w ogólnym kontekście integracji i różnorodności.
Za swoje działania został odznaczony nagrodą MEP Award w kategorii Różnorodność, integracja i wpływ społeczny w 2023 roku. 27 kwietnia 2024 roku ogłosił swój start w wyborach do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 4, gdzie uzyskał 65 869 głosów i ponownie uzyskał mandat, z zasiadaniem w Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Rozwoju.
Wybory prezydenckie w 2020
W styczniu 2020 roku jego kandydatura uzyskała poparcie Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz innych ugrupowań w wyborach prezydenckich. Mimo rejestracji, zaplanowane głosowanie w maju zostało odwołane. Podczas powtórzonego głosowania, w tym samym roku, uzyskał 432 129 głosów, co stanowiło 2,22% głosów ważnych, ale nie wystarczyło na wejście do drugiej tury. Podczas tej tury poparł Rafała Trzaskowskiego.
Nowa Lewica
Po rozwiązaniu Wiosny Robert Biedroń stał się ważnym członkiem Nowej Lewicy, obejmując funkcję przewodniczącego frakcji na kongresie 9 października 2021, w której również wziął udział Włodzimierz Czarzasty jako przedstawiciel SLD.
Poglądy polityczne
Robert Biedroń kwestionuje tradycyjny podział polityczny, który dzieli scenę polityczną na prawicę i lewicę. W jego ocenie, istnieje potrzeba rewizji tego podziału w kontekście współczesnych wyzwań. Zdecydowanie wspiera on skandynawski model państwa, który, według niego, jest bardziej sprawiedliwy i efektywny. Skrytykował jednocześnie model neoliberalny, argumentując, że przyczynił się on do zwiększenia nierówności oraz wpłynął na wybuch kryzysu finansowego w 2008 roku, co z kolei zasilło wzrost poparcia dla populistycznych i radykalnych ugrupowań.
Biedroń jest zwolennikiem aktywnej roli państwa w gospodarce, jednak podkreśla, że musi ona być związana z poprawą zarządzania w instytucjach publicznych oraz spółkach skarbu państwa. Sprzeciwia się również chaotycznym metodom obsadzania stanowisk, postulując organizowanie konkursów, które uwzględniają kwoty dla płci, aby zapewnić większą reprezentację kobiet w życiu publicznym.
Polityk odpowiada się za decentralizację oraz zwiększenie wpływów samorządów terytorialnych, które powinny mieć większą autonomię w podejmowaniu decyzji lokalnych.
W zakresie kwestii religijnych, Biedroń jest orędownikiem rozdziału Kościoła od państwa, co ma na celu zapewnienie neutralności religijnej w obszarze publicznym. Ponadto opowiada się za aktywną polityką migracyjną, która ma na celu wspieranie osób poszukujących azylu w Polsce.
Domaga się także zwiększenia roli odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym, co jest odpowiedzią na globalne problemy związane ze zmianami klimatycznymi oraz potrzebą zrównoważonego rozwoju.
Wyniki wyborcze
W niniejszym artykule przedstawimy szczegółowe wyniki wyborcze Roberta Biedronia, które odzwierciedlają jego działalność polityczną na przestrzeni lat. W tabeli poniżej zamieszczono zebrane dane dotyczące jego wystąpień w różnych wyborach, a także rezultaty, jakie udało mu się osiągnąć.
| Rok wyborów | Nazwa komitetu | Instytucja | Okręg wyborczy | Rezultat | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2002 | _ | KKW Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy | Rada miasta Warszawy IV kadencji | nr 3 | 451 (0,60%) |
| 2005 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm V kadencji | nr 19 | 1686 (0,22%) | |
| 2011 | _ | Ruch Palikota | Sejm VII kadencji | nr 26 | 16 919 (3,99%) |
| 2014 | _ | KWW Roberta Biedronia „Nareszcie Zmiana” | Prezydent miasta Słupska | – | 5972 (20,34%) |
| 15 308 (57,08%) | |||||
| 2018 | KWW Krystyny Danileckiej-Wojewódzkiej i Roberta Biedronia | Rada miasta Słupska | nr 1 | 2781 (25,51%) | |
| 2019 | _ | Wiosna Roberta Biedronia | Parlament Europejski IX kadencji | nr 4 | 96 388 (6,96%) |
| 2020 | _ | KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Roberta Biedronia | Prezydent RP | – | 432 129 (2,22%) |
| 2024 | _ | KKW Lewica | Parlament Europejski X kadencji | nr 4 | 65 869 (5,05%) |
Publikacje
Książki
Robert Biedroń jest autorem wielu znaczących publikacji, w tym książek. Wśród nich wyróżnia się:
- Tęczowy elementarz, który został wydany przez Wydawnictwo AdPubl w Warszawie w 2007 roku, posiadający unikalny numer ISBN 978-83-926199-0-1.
- Pod prąd, wywiad rzeka przeprowadzony z Magdaleną Łyczko, wydany przez Edipresse Polska w 2016 roku.
- Włącz DEMOkrację, wydany przez Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” w Krakowie w 2018 roku.
- Nowy rozdział, który również ukazał się w 2018 roku nakładem Edipresse Polska.
Rozdziały i artykuły
W swojej twórczości Biedroń poruszał istotne tematy w licznych artykułach i rozdziałach, w tym:
- Różowe piekło nazizmu, który ukazał się w „Pro Memoria”, nr 19, wydanym przez Państwowe Muzeum Auschwitz Birkenau w 2003 roku.
- Nieerotyczny dotyk. O hipokryzji i homofobii kościoła katolickiego w Polsce, zamieszczony w książce Homofobia po polsku!, wydanej przez Wydawnictwo Sic! w 2004 roku.
- Polityka, Edukacja, Internet, Służba zdrowia, Kościół katolicki, Sport, w publikacji dotyczącej sytuacji społecznej osób biseksualnych i homoseksualnych w Polsce, wydanej przez Kampanię Przeciw Homofobii oraz Lambdę Warszawa w latach 2007, s. 37–88.
Redakcje
Jako redaktor, Biedroń współpracował z Pracownią Monitoringu i Rzecznictwa Prawnoczłowieczego, która była redaktorem wydania Kampanii Przeciw Homofobii w Warszawie w 2008 roku.
Komiks
W 2021 roku Biedroń wydał również autobiograficzny komiks Od Krosna do Brukseli, stworzony we współpracy z Nikitą Grekowiczem.
Życie prywatne
Robert Biedroń jest osobą otwarcie przyznającą się do swojej orientacji seksualnej, będąc gejem. Jego związek z Krzysztofem Śmiszkiem rozpoczął się w 2002 roku. Poza tym, wyznaje ateizm i posiada kolekcję figurek przedstawiających Maryję z Nazaretu. W wolnym czasie chętnie angażuje się w czytanie książek oraz bieganie, co jest jego pasją.
W przeszłości, w 2000 roku, Robert Biedroń zmagał się z poważnymi oskarżeniami, które postawiła mu jego matka, Helena Biedroń. Twierdziła ona, że syn znęcał się nad nią oraz nad jego młodszym bratem. Sporną sprawę rozpatrywała prokuratura, która złożyła akt oskarżenia do sądu, zarzucając mu przestępstwo znęcania się oraz lekkie uszkodzenie ciała. Z czasem jednak, Helena Biedroń wycofała swoje oskarżenie, co skutkowało umorzeniem sprawy przez prokuraturę.
Wyróżnienia
Odznaczenia
Wyróżnienia Roberta Biedronia obejmują Krzyż Kawalerski Narodowego Orderu Zasługi, który został mu przyznany przez Francję w 2016 roku.
Nagrody
- Tęczowy Laur w 2000 roku,
- Tytuł „Człowieka Tęczy” nadany w 2004 roku,
- Wyróżnienie w rankingu 10 najlepszych posłów tygodnika „Polityka” w 2014 roku, za poświęcenie, kulturę i wkład w pracę komisji sprawiedliwości,
- Nagroda Radia Tok FM im. Anny Laszuk przyznana w 2015 roku,
- Nagroda Różnorodności podczas Kongresu Kobiet w 2016 roku,
- 8. miejsce w rankingu najlepszych prezydentów miast wg tygodnika „Newsweek” w 2016 roku,
- 13. miejsce w tym samym rankingu w 2017 roku,
- Nagroda Specjalna Korony Równości przyznawana przez Kampanię Przeciw Homofobii w 2021 roku,
- Alan Turing LGTBIQ+ Awards Premio Especial od festiwalu Culture Business Pride w 2022 roku, za zasługi w walce o prawa i widoczność LGBT,
- The Parliament MEP Award w 2023 roku w kategorii Różnorodność, integracja i wpływ społeczny, za wkład w promowanie różnorodności w Europie,
- Nominacja do nagrody Tolerantia Award na lata 2022 oraz 2023, przyznawanej przez międzynarodową koalicję organizacji działających na rzecz społeczności LGBT.
Odniesienia w kulturze
W książce „Gesta Biedronis” Robert Biedroń zajmuje centralne miejsce, będąc głównym bohaterem tej stylizowanej narracji. Praca ta łączy w sobie różnorodne formy wyrazu, posługując się fragmentami copypast, aby stworzyć satyryczny obraz, który z perspektywy lewicowej przedstawia zarówno samego Biedronia, jak i inne znaczące postaci z polskiego życia politycznego.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Witold Litwiniszyn | Stanisław Łobaczewski | Maria SzałajdaOceń: Robert Biedroń