Samuel Seelenfreund


Salomon Seelenfreund to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii społeczności żydowskiej. Urodził się 31 grudnia 1882 roku w malowniczym Rymanowie, miastem o bogatej kulturze i tradycji.

W ciągu swojego życia, które zakończyło się 3 grudnia 1961 roku w Katowicach, Seelenfreund zaznaczył swoją obecność jako prawnik oraz aktywny działacz na rzecz wspólnoty żydowskiej. Jego działalność była nie tylko przykładem zaangażowania społecznego, ale także świadectwem walki o prawa i godność swojej społeczności.

Życiorys

Zgodnie z tradycją rodzina Samuela Seelenfreunda pochodziła od hiszpańskich marranów. Pierwotnie ich nazwisko brzmiało „Hilo”, lecz została mu nadana nowa tożsamość przez władze austriackie. Samuel dorastał w zamożnym domu, gdzie jego dziadkowie czerpali dochody z opłat pobieranych na rogatkach.

Samuel przyszedł na świat 31 grudnia 1882 roku w Rymanowie. Był synem Salomona, który pełnił rolę kupca oraz prezesa gminy żydowskiej, a także bratem Lazara. W rodzinie, Samuel był znany jako „Szmuel”.

Przez pierwsze 15 lat swojego życia uczył w chederze, po czym kontynuował naukę w C. K. Gimnazjum w Sanoku jako prywatysta, gdzie w 1901 roku zdał egzamin dojrzałości. W jego klasie znajdowali się również Marian Dienstl-Dąbrowa, Franciszek Jun oraz Roman Saphier. Po maturze Samuel podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim, a następnie przeniósł się na Uniwersytet Wiedeński, gdzie pod wpływem Theodora Herzla, ideologa syjonizmu, ukończył studia summa cum laude, uzyskując tytuł doktora.

W 1910 roku, Samuel poślubił Franciszkę Shipper, pochodzącą z Tarnowa. Franciszka była siostrą Ignacego Schipera i absolwentką seminarium nauczycielskiego. Do 1914 roku osiedlił się w Wiedniu. Po zajęciach I wojny światowej, żył ze swoją żoną i dwojgiem dzieci w dzielnicy Laudongasse 69. W 1914 roku został powołany do służby w C. K. Armii, a potem przeniósł się z rodziną do Przemyśla, gdzie służył w korpusie audytorów. W 1916 roku został wpisany na listę c. k. adwokatów.

Po zakończeniu I wojny światowej i powstaniu II Rzeczypospolitej, Samuel zarejestrował się w Biurze Palestyńskim, planując emigrację do Palestyny. Pozostał jednak w Brzozowie, gdzie przez wiele lat pracował jako adwokat, zajmując się przede wszystkim prawem cywilnym. Był czołowym prawnikiem w Polsce w sprawach dotyczących kontraktów i koncesji na poszukiwanie ropy naftowej, występując przed sądami w Sanoku i Warszawie. Angażował się również w sprawy żydowskiej społeczności oraz działalność syjonistyczną, pełniąc rolę członka zarządu kahału w Brzozowie aż do września 1939 roku.

W listopadzie 1926 roku zasiadł w reaktywowanym komitecie lokalnym organizacji syjonistycznej i uczestniczył w administracji miasta, starając się o rozwój regionu. Jako zastępca burmistrza Brzozowa, zainicjował umowę z firmą Siemens na dostawę energii elektrycznej oraz zorganizował kursy autobusowe do najbliższych stacji kolejowych (Rymanów i Sanok), a także wspierał budowę nowego gmachu Państwowego Gimnazjum w Brzozowie.

Po wybuchu II wojny światowej, Samuel i jego rodzina przenieśli się do Stryja, a następnie na Syberię. Po wojnie osiedlił się w Katowicach, gdzie w 1946 roku został radcą prawnym w Ministerstwie Przemysłu Polski Ludowej i publikował w czasopiśmie branżowym „Węgiel”. Po przejściu na emeryturę, kontynuował pracę jako radca prawny w Katowicach, gdzie mieszkał na ulicy Jana Kilińskiego 16/3.

Samuel Seelenfreund odszedł 3 grudnia 1961 roku w Katowicach, a następnego dnia spoczął na cmentarzu żydowskim przy ul. Kozielskiej, który można zobaczyć w tym miejscu cmentarz żydowski przy ul. Kozielskiej. Jego żona odeszła 18 czerwca 1960 roku. Samuel miał dzieci:

  • syn Leon (Lushek, Loshek), ur. 1911 w Nowym Targu, absolwent Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1929 roku oraz studiów prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim z 1933 roku. Po wyjeździe do Palestyny w 1934 roku, tragicznie zginął w 1935 roku w fabryce Shemen, jego pamięci dedykowano bibliotekę w Łodzi,
  • córka Henryka (Risha), ur. w 1912 roku w Nowym Targu, absolwentka Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1930 roku. Po ukończeniu studiów pracowała tymczasowo w kancelarii ojca, a następnie zamieszkała w Warszawie, gdzie po wojnie owdowiała,
  • syn Mosze Aron (Amit, Aharon), ur. 1918 roku, absolwent Państwowego Gimnazjum w Brzozowie z 1936 roku, w 1937 roku wyjechał na studia do Palestyny na uczelni Technion, gdzie podczas II wojny służył w armii brytyjskiej,
  • córka Geula (Lusia), ur. 1920 roku, studiowała muzykę we Lwowie, po wojnie osiedliła się w Katowicach.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l Ge'ulah (Lusha) Selenfreund: My Family. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  2. Chaim Bank: Reb. Israel Feith. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  3. Franciszka Seelenfreund. cemetery.jewish.org.pl. [dostęp 18.02.2021 r.]
  4. Herzl Berger: Aryeh (Loshek) Seelenfreund, M.A.. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  5. Chaim Bank: Some People I Knew. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  6. Moshe Amit-Seelenfreund: The Jewish “Intelligentzia” of Brzozow. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  7. Moshe Amit-Seelenfreund: My Father's Home. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  8. Krzysztof Hajduk: Brzozów i powiat brzozowski w latach 1918–1939. Rzeszów: Edytorial, 2017, s. 92.
  9. Krzysztof Hajduk: Brzozów i powiat brzozowski w latach 1918–1939. Rzeszów: Edytorial, 2017, s. 104.
  10. Krzysztof Hajduk: Brzozów i powiat brzozowski w latach 1918–1939. Rzeszów: Edytorial, 2017, s. 186.
  11. Samuel Seelenfreund. Areszt śledczy pracownika. „Węgiel”. Nr 5, s. 36-37, 1948.
  12. Samuel Seelenfreund. Sądownictwo Rozjemcze. „Węgiel”. Nr 1, s. 17-19, 1948.
  13. Samuel Seelenfreund. Nekrolog. „Trybuna Robotnicza”. Nr 287, s. 2, 4 grudnia 1961 r.
  14. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 144.
  15. Spis adwokatów na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, sporządzony według stanu z dnia 1 lipca 1933 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 16, s. 313, 1933.
  16. Błp. Salomon Seelenfreund. „Nowy Dziennik”. Nr 188, s. 8, 15 lipca 1931.
  17. Wiadomości z kraju. Po zgodnie błp. Salomona Seelenfreunda. „Nowy Dziennik”. Nr 200, s. 11, 27 lipca 1931.
  18. Wiadomości z kraju. Brzozów. Z ruchu sjońskiego. „Nowy Dziennik”. Nr 264, s. 7, 26 listopada 1926.
  19. Rejestracya emigrantów palestyńskich. „Nowy Dziennik”. Nr 124, s. 3, 22 czerwca 1919.
  20. Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 101.
  21. In die Advokatenliste wurden eingetragen. „Verordnungsblatt des K.K. Justizministeriums”. St. XII, s. 240, 24 czerwca 1916.
  22. In die Advokatenliste wurden eingetragen. „Verordnungsblatt des K.K. Justizministeriums”. St. XVI, s. 350, 29 sierpnia 1916.
  23. Kleine Chronik. Die mobilisierte Wiener Justiz. „Neue Freie Presse”. Nr 18004, s. 2, 8 października 1914.
  24. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego w Brzozowie za rok 1928/29. 1929: Brzozów, s. 35, 43.
  25. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Humanistycznego w Brzozowie za rok 1929/30. 1930: Brzozów, s. 38.

Oceń: Samuel Seelenfreund

Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:7